Primaire en secundaire problematiek

Wat was er aan de hand? Ina was ontregeld, direct al na het opstaan. Misschien had ze slecht geslapen, en ze had een aanvaring met Dirk. Dat zou je de primaire problematiek kunnen noemen, waar het allemaal mee begint.

Maar Ina is ook boos op zichzelf, op de situatie, op haar gevoelens. Ze heeft voor haar gevoel geen grip op wat er gebeurt, en dat is voor haar onverdraaglijk. Dat zou je de secundaire problematiek kunnen noemen, omdat deze gevolg is van de andere problematiek en er als het ware boven overheen ligt. Vaak heeft secundaire problematiek te maken met het niet kunnen accepteren van de primaire situatie en de consequenties daarvan.

Gewoonlijk richt een behandelaar zich op de primaire problematiek, en dat is zo gek nog niet. Wat bepaalt de stemming van Ina ’s ochtends, waar ging de aanvaring met haar man Dirk over? Heeft ze een ochtendhumeur of een depressieve stoornis, zijn er relatieproblemen? De therapeut probeert het oorspronkelijke probleem te benoemen, en er een oplossing voor te vinden. Met de begrijpelijke verwachting dat eventuele secundaire problematiek vanzelf oplost of achterwege blijft na behandeling van de primaire problemen.

Maar soms verhindert de secundaire problematiek om te werken aan de primaire problematiek. Zo ook bij Ina. De woede en teleurstelling over het feit dat ze met een beroerde stemming was opgestaan, haar botsing met Dirk, het was absoluut onverdraaglijk voor haar. Dat was zo sterk, dat ze niet in staat was om met mij naar haar eigen gevoelens te kijken of om deze te benoemen. Ook dat was onverdraaglijk. De verdraagzaamheid van een container